Cúm gia cầm là một trong những mối đe dọa và thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi. Dịch bùng phát gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Không những thế, một số chủng có độc lực cao còn có khả năng lây nhiễm cho các động có vú, bao gồm cả người. Bệnh cúm gia cầm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thuộc họ Orthomyxoviridae, chi Influenza virus type A gây bệnh cho gia cầm, đặc biệt là vịt và gà với tỉ lệ chết cao.
Tóm tắt dịch tễ học trên thế giới (giai đoạn 2020 – 2023)
- Một số sự kiện năm 2020
Trong năm 2020, 5 trường hợp nhiễm virus H5N6 ở người đã được báo cáo tại Trung Quốc.
Từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2020, virus H5N8 đã được phát hiện ở một số loài thiên nga, hải cẩu và cáo ở Vương quốc Anh.
Vào tháng 12 năm 2020, H5N8 được phân lập từ một công nhân chăn nuôi gia cầm không có triệu chứng ở Nga.
- Một số sự kiện năm 2021
Vào tháng 3 năm 2021, đã có báo cáo về virus H5N8 ở hải cẩu tại Vương quốc Anh, Đức và Đan Mạch.
Tháng 3 năm 2021, Lào ghi nhận ca nhiễm H5N6 đầu tiên trên người ở một đứa trẻ bị ốm nhẹ vào tháng 2 sau khi tiếp xúc với gia cầm bị nhiễm bệnh.
Vào tháng 12 năm 2021, virus H5N1 cũng được phát hiện ở loài cáo hoang dã ở Estonia.
Trong năm 2021, Trung Quốc ghi nhận 36 trường hợp người nhiễm H5N6 với 18 người chết.
- Một số sự kiện năm 2022
Vào tháng 1 năm 2022, một trường hợp nhiễm virus H5N1 nhánh 2.3.4.4b đã được báo cáo ở một người đàn ông 80 tuổi nuôi vịt bị bệnh ở Anh nhưng không có triệu chứng.
Vào tháng 1 năm 2022, ca lây nhiễm virus H5N1 (nhánh 2.3.4.4b) đầu tiên ở các loài chim hoang dã tại Hoa Kỳ kể từ năm 2016.
Vào tháng 2, Peru đã báo cáo tình trạng nhiễm virus H5N1 ở sư tử biển sau cái chết của hàng trăm con sư tử biển bắt đầu vào tháng 1.
Vào tháng 2 năm 2022, đợt bùng phát H5N1 ở gà tây tại một cơ sở gia cầm thương mại, đánh dấu lần phát hiện cúm gia cầm độc lực cao đầu tiên ở gia cầm thương mại tại Hoa Kỳ kể từ năm 2020.
Vào tháng 4 năm 2022, trường hợp nhiễm virus H5N1 đầu tiên ở người đã được báo cáo tại Hoa Kỳ.
Từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2022, Trung Quốc đã báo cáo 11 trường hợp nhiễm virus H5N6 ở người sau khi tiếp xúc với gia cầm, với tình trạng bệnh nặng hoặc nguy kịch, trong đó có 2 trường hợp tử vong.
Tháng 6-7/2022, virus H5N1 cũng được phát hiện trên 10 hải cẩu ở Maine.
Vào tháng 9 năm 2022, Tây Ban Nha đã báo cáo 1 trường hợp nhiễm H5N1 ở một công nhân chăn nuôi gia cầm không có triệu chứng đang làm việc tại một trang trại gia cầm có ổ dịch H5N1 đã được xác nhận. Tháng 11 năm 2022, Tây Ban Nha đã báo cáo trường hợp nhiễm H5N1 thứ hai ở một công nhân chăn nuôi gia cầm không có triệu chứng tại cùng một trang trại gia cầm.
Vào tháng 10 năm 2022, Việt Nam đã báo cáo một trường hợp nhiễm virus cúm A (H5) độc lực cao ở một trẻ em bị bệnh nặng sau khi tiếp xúc với gia cầm bị nhiễm bệnh.
Vào tháng 10 năm 2022, virus cúm gia cầm độc lực cao H5N1 thuộc nhánh 2.3.4.4b đã gây nhiễm trùng và một số ca tử vong trên chồn tại một trang trại sau khi tiếp xúc với loài thủy cầm hoang dã có khả năng bị nhiễm bệnh ở tây bắc Tây Ban Nha.
Nhiễm virus H5N1 cũng đã được báo cáo ở các loài động vật có vú khác, bao gồm sư tử biển ở New England và Peru, gấu, cáo hoang dã và chồn hôi ở Canada, Hoa Kỳ và các nước khác.
Trung Quốc đã báo cáo một trường hợp người nhiễm virus H5N1 sau khi tiếp xúc với gia cầm ở một người trưởng thành mắc bệnh hiểm nghèo và chết.
Vào tháng 11 và tháng 12 năm 2022, các trường hợp nhiễm virus H5N1 đã được báo cáo trên gấu ở Alaska, Nebraska và Montana.
✨Sự kiện nổi bật năm 2023
Vào tháng 1 năm 2023, Ecuador đã báo cáo ca nhiễm cúm A (H5) độc lực cao đầu tiên ở người ở một đứa trẻ bị bệnh nặng sau khi tiếp xúc với gia cầm bị nhiễm bệnh.
Vào tháng 2 năm 2023, Bộ Y tế Campuchia đã báo cáo hai trường hợp nhiễm virus H5N1 ở người, trong đó có một trường hợp tử vong.
Dựa trên giải trình tự sơ bộ được thực hiện trong nước, virus ở Campuchia thuộc nhánh 2.3.2.1c, khác với virus H5N1 hiện đang lưu hành ở các loài chim và gia cầm hoang dã ở Hoa Kỳ và các quốc gia khác, thuộc nhánh 2.3.4.4b.
Virus H5 nhánh 2.3.2.1c đã lưu hành ở Campuchia giữa các loài chim và gia cầm trong nhiều năm và đã dẫn đến các trường hợp nhiễm bệnh lẻ tẻ hiếm gặp ở người trong quá khứ (trước năm 2014).
🚨Nguy cơ lây lan, bùng phát dịch tại Việt Nam
Theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Cơ quan đầu mối quốc gia (NFP) của Cơ quan Quản lý Y tế Quốc tế Campuchia (IHR) cho biết, tại tỉnh Prey Veng của Campuchia (có chung đường biên giới với Việt Nam) bước đầu ghi nhận 2 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính với virus cúm gia cầm A độc lực cao (H5N1). Một cuộc điều tra ổ dịch đang được tiến hành bao gồm việc xác định mức độ phơi nhiễm của 2 trường hợp được báo cáo này với virus. Đây là 2 trường hợp cúm gia cầm A (H5N1) đầu tiên được báo cáo tại Campuchia kể từ năm 2014.
Việt Nam có chung đường biên giới dài 1.137km với Campuchia, vì vậy, nguy cơ lây nhiễm, bùng phát dịch cúm gia cầm H5N1 là rất cao. Cần tập trung giám sát, phát hiện các trường hợp nghi ngờ, đặc biệt chú ý các trường hợp có tiền sử dịch tễ đi/đến/ở từ vùng có dịch. Kịp thời lấy mẫu bệnh phẩm gửi đến phòng xét nghiệm để xác định tác nhân gây bệnh.
Cúm gia cầm có thể được chẩn đoán bằng các phương pháp như: RT-PCR, realtime PCR, phân lập trên trứng, phân lập trên tế bào hoặc sử dụng phương pháp ngăn ngưng kết hồng cầu (HI) để phát hiện sự có mặt của kháng thể. Trong đó, chẩn đoán bằng phương pháp RealTime PCR là phương pháp hiện đại, độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho kết quả nhanh và chính xác.
Mẫu bệnh phẩm ưu tiên cho xét nghiệm kiểm tra sự có mặt của virus cúm gia cầm bao gồm: não, thận, lách, phổi, khí quản, dạ dày tuyến.
|
VMC Laboratory cung cấp các dịch vụ xét nghiệm, chẩn đoán bệnh trên thú y, thủy sản, đặc biệt là Cúm gia cầm bằng phương pháp Realtime PCR, định type cúm, xác định là cúm A/H5/H9. VMC LAB nỗ lực không ngừng trong việc nâng cấp và phát triển các phương pháp và trang thiết bị cùng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, làm việc với phương châm “Tận tụy – Chính xác – Kịp thời – Hiệu quả”. VMC Laboratory hứa hẹn là điểm đến đáng tin cậy, mang đến cho bạn sự hài lòng. Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ Trung tâm Xét nghiệm, Chẩn đoán bệnh – VMC Laboratory, Công ty cổ phần sản xuất và thương mại VMC Việt Nam * Địa chỉ: Điện Biên, Chuyên Ngoại, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam * Hotline: 0362 866 568 * Email: vmcvietnamlab@gmail.com * Trưởng phòng: Ms. Hiến: 0979 590 180 |
Nguồn bài viết
- Centers for Disease Control and Prevention (2023). Highlights in the History of Avian Influenza (Bird Flu) Timeline – 2020-2023. Truy cập từ https://www.cdc.gov/flu/avianflu/timeline/avian-timeline-2020s.htm
- World Health Organization (2023). Avian Influenza A (H5N1) – Cambodia. Truy cập từ https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON445
