Mặc dù hầu hết các chủng của E. coli không gây bệnh, nhưng có một số loại có khả năng gây ra các bệnh lý nghiêm trọng ở gà, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn gà. Việc hiểu và kiểm soát nguyên nhân, triệu chứng do E. coli gây ra là cần thiết để bảo vệ sức khỏe của đàn gà và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Giới thiệu chung
Escherichia coli (E. coli) được Theodore von Escherich mô tả lần đầu tiên vào năm 1885 và ông đặt tên là Bacterium coli commune. Năm 1919, Castellani và Chalmers đã đổi tên vi khuẩn này thành Escherichia coli.
E. coli thuộc họ Enterobacteriaceae, chi Escherichia, là vi khuẩn hình que, kỵ khí tùy tiện, Gram âm, không sinh bào tử và có đường kính khoảng 1,1–1,5μm, dài 1,0–6,0μm. Vi khuẩn di chuyển nhờ tiên mao. Tiên mao cũng giúp vi khuẩn gắn vào vi nhung mao của ruột thông qua một phân tử kết dính được gọi là intimin.
Các nhóm E. coli
Phần lớn các chủng E. coli không gây bệnh và được gọi là hội sinh. Bên cạnh đó, một số chủng có các đặc điểm độc lực cụ thể, nhóm vi khuẩn này đã phát triển khả năng tồn tại ở các sinh vật khác nhau và gây ra các đặc điểm lâm sàng liên quan đến các bệnh đường ruột và ngoài đường ruột.
E. coli có thể được chia thành hai nhóm chính: hội sinh và gây bệnh (Hình 1). Nhóm gây bệnh được chia thành hai nhóm nhỏ khác, được gọi là E. coli gây bệnh ngoài đường ruột (ExPEC) và E. coli gây tiêu chảy (DEC), có liên quan đến các bệnh về đường tiêu hóa.
Hình 1. Các nhóm E. coli (1a) và các kiểu bệnh liên quan (1b)
Nhóm E. coli hội sinh
Hệ vi sinh vật đường tiêu hóa của hầu hết các vật chủ là động vật, bao gồm cả con người, bị các chủng E. coli hội sinh xâm chiếm. Sự hiện diện của E. coli có liên quan đến cơ chế tiêu hóa và bảo vệ chống lại các mầm bệnh đường ruột. Cơ chế bảo vệ chính của E. coli là cạnh tranh với các mầm bệnh khác, bằng cách tránh sự xâm nhập của các mầm bệnh có hại và sản xuất vitamin K. Các bệnh do loại bệnh này gây ra chỉ được báo cáo ở những vật chủ bị suy giảm miễn dịch, thông qua sự xâm chiếm của lớp niêm mạc đại tràng.
Nhóm E.coli gây bệnh
- E. coli gây tiêu chảy (DEC)
Nhóm này chủ yếu liên quan đến sức khỏe động vật, chủ yếu là động vật có vú và con người. Kiểu bệnh DEC được chia thành 8 loại bệnh lý phụ khác: E. coli gây bệnh đường ruột (EPEC), E. coli sinh độc tố đường ruột (ETEC), E. coli gây xuất huyết đường ruột (EHEC), E. coli xâm nhập đường ruột (EIEC), E. coli gây kết dính lan tỏa (DAEC) và E. coli gây kết dịch đường ruột (EAEC). Có 2 loại bệnh lý phụ mới nổi khác: E. coli xâm lấn bám dính (AIEC) và E. coli sản sinh độc tố Shiga (STEAEC).
- E. coli gây bệnh ngoài đường ruột (ExPEC)
Kiểu bệnh ExPEC được đặc trưng bởi 6 loại bệnh phụ chính: E. coli gây bệnh tiết niệu (UPEC), nhiễm trùng huyết/viêm màng não sơ sinh liên quan đến E. coli (NMEC), E. coli gây bệnh ở gia cầm (APEC), E. coli gây bệnh liên quan đến nhiễm trùng huyết (SePEC), E. coli gây bệnh ở động vật có vú (MPEC) và E. coli gây bệnh nội mạc tử cung (EnPEC). Bằng cách đi qua biểu mô ruột, ExPEC có thể xâm chiếm các cơ quan khác một cách hiệu quả, gây bệnh cho cả người và động vật.
- Nhóm huyết thanh
Hiện tại, có khoảng 150 đến 200 loại huyết thanh hoặc nhóm huyết thanh để phân loại các chủng E. coli. Kháng nguyên soma có liên quan đến nhóm huyết thanh O. K1 liên quan đến kháng nguyên vỏ, H liên quan đến kháng nguyên roi.
Cho đến nay vẫn chưa có định nghĩa chính xác về việc có bao nhiêu nhóm huyết thanh tồn tại, nhưng một số tác giả cho rằng có hơn 177 kháng nguyên O, 100 kháng nguyên K và 56 kháng nguyên roi H, một số khác cho rằng có 167 kháng nguyên O, 74 kháng nguyên K, 53 Kháng nguyên H và kháng nguyên fimbriae, và gần đây hơn là 180 kháng nguyên O, 60 kháng nguyên H và 80 kháng nguyên K
Tin Tức VMC Laboratory, 11.05.2024
Tài liệu tham khảo
Kunert Filho, H. C., Brito, K. C. T., Cavalli, L. S., & Brito, B. G. (2015). Avian Pathogenic Escherichia coli (APEC)-an update on the control. The battle against microbial pathogens: basic science, technological advances and educational programs, A Méndez-Vilas Ed, 1, 598-618.
----------------------------------------------
- Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ
- Trung tâm Xét nghiệm, Chẩn đoán bệnh – VMC Laboratory, Công ty cổ phần sản xuất và thương mại VMC Việt Nam
- Địa chỉ: Điện Biên, Chuyên Ngoại, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
- Hotline: 0362 866 568
- Email: vmcvietnamlab@gmail.com
