Nhiễm trùng ngoài ruột do APEC gây ra được gọi là bệnh Colibacillosis và được đặc trưng bởi các tổn thương như nhiễm trùng máu, viêm ruột, u hạt, viêm rốn, viêm xoang, viêm túi khí, viêm khớp/ viêm màng hoạt dịch, viêm phúc mạc, viêm màng ngoài tim, viêm quanh gan, viêm mô tế bào và hội chứng sưng đầu,...
✨Thể viêm rốn và nhiễm trùng túi noãn hoàng
Một trong những nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở gà con là viêm rốn. E. coli là mầm bệnh thường liên quan nhất đến tỷ lệ tử vong này. Một số dấu hiệu lâm sàng của viêm rốn như phù nề, ban đỏ, đóng vảy ở vùng rốn và sưng tấy.
✨Thể viêm mô tế bào
Viêm dưới da ở vùng bụng dưới và đùi là dấu hiệu đặc trưng của viêm mô tế bào. Vi khuẩn liên quan đến bệnh lý thường là E. coli. Gà bị viêm mô tế bào không có dấu hiệu lâm sàng rõ ràng. Bệnh này có đặc điểm là tổn thương bề mặt da do cọ xát giữa gia cầm và chuồng nuôi.
Hình 1. Viêm mô tế bào trên gà (3a) và vết xước trên bề mặt da do gà cọ xát với chuồng (3b)
✨Hội chứng sưng đầu (Swollen head syndrome - SHS)
Nhiễm khuẩn dưới da, thường là E. coli, tạo ra dịch tiết viêm dẫn đến sưng đầu, dẫn đến các bệnh kế phát như virus viêm phổi ở gia cầm và virus viêm phế quản truyền nhiễm. SHS được đặc trưng bởi sưng toàn bộ hoặc một phần vùng quanh ổ mắt và mô dưới da lân cận của đầu. Đầu gà có thể trở nên cứng và nóng, và các triệu chứng khác như khó thở, khó chịu và mất khả năng di chuyển.
Hình 2. Hội chứng sưng đầu (SHS) ở gà
✨Thể viêm âm đạo cấp tính
Viêm âm đạo cấp tính ở gà thường được gây ra bởi vi khuẩn (E. coli, Salmonella, Staphylococcus, ...), virus hoặc nấm. Ngoài ra, môi trường nuôi không sạch sẽ hoặc vệ sinh kém cũng có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh. Nhiễm E. coli thường dẫn đến viêm âm đạo, sưng đỏ, chảy dịch từ âm đạo, mùi hôi khó chịu, viêm nang lông xung quanh âm đạo, viêm phúc mạc, dính trứng vàđẻ bên trong.
✨Thể viêm vòi trứng/viêm phúc mạc
Viêm vòi trứng, đặc trưng là tình trạng viêm ống dẫn trứng do vi khuẩn E. coli, được truyền từ đường ruột hoặc hệ hô hấp vào ống dẫn trứng, phần niêm mạc ống dẫn bị dày lên, có nhiều chất casein xung quanh trứng, trứng bị tắc trong ống dẫn. Viêm phúc mạc được đặc trưng bởi sự hiện diện của dịch tiết casein trong khoang cơ thể, một số triệu chứng khác như bụng phình to, lỏng lẻo, mất sức khỏe, khó thở, và thậm chí là tử vong.
Hình 3. Viêm phúc mạc trên gà
✨Thể viêm tinh hoàn (orchitis) và viêm mào tinh hoàn (epididymitis)
Gà bị viêm tinh hoàn có thể thể hiện các triệu chứng như sưng đỏ, đau, hoặc cảm giác nóng ở tinh hoàn, giảm hoạt động sinh sản. Triệu chứng của viêm mào tinh hoàn thường bao gồm sưng đỏ, đau, hoặc cảm giác nóng ở ống dẫn tinh, giảm hoạt động sinh sản, thậm chí hình dạng thay đổi thất thường hoặc bị hoại tử.
✨Thể colisepticemia
Colisepticemia ở gà thịt hoặc gà đẻ gây ra tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao. Tỷ lệ tử vong liên quan đến sự hiện diện của các tác nhân lây nhiễm thứ cấp khác như virus hoặc bệnh Mycoplasma.
- Vấn đề hô hấp
- Gà con từ 4 đến 9 tuần tuổi dễ mắc CRD hơn và có thể tiến triển thành nhiễm trùng huyết. Vị trí xâm nhập chính của các chủng APEC vào máu là đường hô hấp, đặc biệt là vùng trao đổi khí. E. coli xâm nhập vào máu sau khi gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp dẫn đến sản sinh nhiều chất nhầy và làm bong biểu mô khí quản.
- Dấu hiệu sớm của nhiễm trùng là viêm túi khí. Sau đó có tình trạng nhiễm trùng toàn thân như viêm màng ngoài tim, viêm quanh gan và nhiễm trùng máu. Các yếu tố dễ lây nhiễm nhất là IBV, NDV, Mycoplasma và nồng độ amoniac cao.
Hình 4. Viêm màng ngoài tim và viêm bao quanh gan ở gà
- Nhiễm khuẩn huyết
- Colisepticemia có thể khiến gia cầm tử vong hoặc để lại di chứng. Nếu gia cầm không chết do nhiễm trùng, E. coli có thể lây lan sang các cơ quan khác nơi hệ thống miễn dịch hoạt động kém hiệu quả, chẳng hạn như mắt, não và xương/màng hoạt dịch. Viêm xương khớp xảy ra do viêm màng hoạt dịch và dẫn đến viêm tủy xương, làm cho gà chậm phát triển, đi khập khiễng.
- Bệnh u hạt
- Đây là một dạng bệnh colibacillosis toàn thân hiếm gặp và có thể ảnh hưởng đến gà thịt, gà đẻ và gà tây. Bệnh được đặc trưng bởi sự hiện diện của u hạt ở một số cơ quan như gan, tá tràng, manh tràng và mạc treo.
Hình 5. U hạt ở manh tràng và mạc treo
Bản tin VMC Laboratory, 05/06/2024
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ
- Trung tâm Xét nghiệm, Chẩn đoán bệnh – VMC Laboratory, Công ty cổ phần sản xuất và thương mại VMC Việt Nam
- Địa chỉ: Điện Biên, Chuyên Ngoại, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
- Hotline: 0362 866 568
- Email: vmcvietnamlab@gmail.com
Tài liệu tham khảo
Kunert Filho, H. C., Brito, K. C. T., Cavalli, L. S., & Brito, B. G. (2015). Avian Pathogenic Escherichia coli (APEC)-an update on the control. The battle against microbial pathogens: basic science, technological advances and educational programs, A Méndez-Vilas Ed, 1, 598-618.
